Hiện tượng
Sao Thủy đi qua Mặt Trời hay
Sao Thủy quá cảnh Mặt Trời xảy ra khi
Sao Thủy đi qua phía trước
Mặt Trời, lúc này Sao Thủy này nằm giữa Mặt Trời và
Trái Đất và cùng nằm trên một đường thẳng. Hành tinh này xuất hiện như một chấm tròn nhỏ tối màu di chuyển qua đĩa Mặt Trời khi quan sát từ Trái Đất.Do
mặt phẳng quỹ đạo của Sao Thủy nghiêng khoảng 7 độ so với mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất, nên quỹ đạo hai hành tinh này sẽ cắt nhau tại hai điểm. Mỗi khi hoàn thành một vòng quay quanh Mặt Trời, Sao Thủy đều cắt ngang hai điểm giao nhau quỹ đạo này. Khi Sao Thủy đến điểm giao cắt quỹ đạo mà Mặt Trời, Sao Thủy và Trái Đất nằm thẳng thì sẽ xảy ra hiện tượng này.Sự đi qua của Sao Thủy khi quan sát từ Trái Đất thường gặp hơn
sự đi qua của Sao Kim, vì quỹ đạo của
Sao Kim có chu kỳ dài hơn nên mất nhiều thời gian hơn để Sao Kim đến được điểm giao cắt quỹ đạo so với quỹ đạo của Trái Đất. Sự đi qua của Sao Thủy thường xảy ra từ 13 đến 14 lần trong mỗi
thế kỷ, và thế kỷ XXI sẽ có 14 lần xảy ra hiện tượng này. Trong khi sự đi qua của Sao Kim chỉ xảy ra 2 lần vào
thế kỷ XXI là vào năm
2004 và
2012.Sự đi qua của Sao Thủy diễn ra vào tháng 5 và tháng 11.
[1] Hai lần xảy ra trước là vào năm
1999,
2003,
2006 và
2016, lần tiếp theo là vào
11 tháng 11 năm
2019. Lần đi qua của Sao Thủy vào năm 2019 sẽ quan sát được ở
Châu Phi,
Đại Tây Dương,
Trung Mỹ,
Nam Mỹ và đông nam
Thái Bình Dương, ở
Việt Nam sẽ không quan sát được lần Sao Thủy quá cảnh này.Vào ngày
3 tháng 6 năm
2014, xe tự hành
Curiosity trên
Sao Hỏa của
NASA đã quan sát được Sao Thủy đi qua Mặt Trời, đánh dấu lần đầu tiên hiện tượng hành tinh quá cảnh được quan sát từ một thiên thể khác bên ngoài Trái Đất.
[2]Nhìn chung, hiện tượng Sao Thủy đi qua Mặt Trời xảy ra thường xuyên hơn hiện tượng
Sao Kim đi qua Mặt Trời. Hiện tượng này góp phần tạo nên lý thuyết về
hành tinh Vulcan nằm giữa Sao Thủy và Mặt Trời được đưa ra bởi nhà toán học
Urbain Le Verrier vào
thế kỷ XIX. Hiện tượng đi qua cũng tương tự như hiện tượng
nhật thực do
Mặt Trăng gây ra.